Nieuw onderzoek suggereert dat sociale contacten kunnen helpen om het risico op kwetsbaarheid op latere leeftijd te verminderen.

Onderzoekers van de Universiteit van Newcastle onderzochten gegevens van meer dan 2.000 mannen ouder dan 65 die acht jaar na elkaar werden beoordeeld.

De deelnemers kregen vragen over hun sociale leven, waaronder details over de tijd die ze doorbrachten met vrienden en familie, vrijwilligerswerk, religieuze of sociale clubs, vakanties en lezen.

De resultaten toonden aan dat degenen met een grotere sociale betrokkenheid aan het begin een 31% lager risico op kwetsbaarheid hadden, terwijl degenen die hun sociale activiteit verhoogden gedurende de periode van acht jaar een 23% lager risico zagen.

Deze bevindingen laten zien hoe sociale banden enorme voordelen kunnen hebben voor onze lichamelijke gezondheid, vooral op latere leeftijd, maar welke effecten kan het hebben op onze hersenen om verbonden te blijven?

We spraken met Dr Steven Allder, neuroloog bij Re:Cognition Health, die wat inzicht in het onderwerp verschafte...

Kan sociaal blijven op latere leeftijd cognitieve achteruitgang vertragen?

"Het onderhouden van sterke sociale banden op latere leeftijd kan helpen om cognitieve achteruitgang uit te stellen door de hersenen actief en aanpasbaar te houden," legt Allder uit. "Wanneer we sociaal betrokken zijn, stimuleren we meerdere hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor taal, geheugen, aandacht en emotie.

"Deze voortdurende stimulatie moedigt de vorming van nieuwe neurale paden aan, een proces dat bekend staat als neuroplasticiteit, wat helpt de cognitieve functie en veerkracht te behouden als we ouder worden."

Welke invloed kan socialiseren hebben op ons geheugen?

Socialiseren op latere leeftijd kan een belangrijke rol spelen bij het ondersteunen en zelfs versterken van het geheugen, zegt de neuroloog.

"Betekenisvolle interactie activeert verschillende delen van de hersenen tegelijkertijd, van de gebieden die taal en emotie verwerken tot de gebieden die informatie opslaan en ophalen," legt Allder uit. "Wanneer we praten, luisteren en verhalen delen, geven we de hersenen in wezen een training, waarbij we de hippocampus en prefrontale cortex activeren, die van vitaal belang zijn voor het vormen en vasthouden van herinneringen. Deze voortdurende stimulatie helpt neurale verbindingen in stand te houden en kan zelfs de groei van nieuwe verbindingen bevorderen.

"Onderzoek heeft aangetoond dat oudere volwassenen met veel sociale contacten beter presteren op geheugen- en cognitieve tests, wat suggereert dat een actief sociaal leven kan helpen om mentale scherpte te behouden en leeftijdsgerelateerde achteruitgang kan vertragen."

Credits: PA;

Kan socialiseren helpen om andere cognitieve processen te verbeteren?

"Naast het geheugen ondersteunt socialiseren uitvoerende functies zoals aandacht, probleemoplossing en besluitvorming," merkt Allder op. "Omgaan met anderen daagt de hersenen uit om zich aan te passen, informatie snel te verwerken en meerdere stimuli te beheren, vergelijkbaar met cognitieve trainingsoefeningen.

"Regelmatige sociale activiteit helpt deze vaardigheden te behouden, die essentieel zijn voor het behoud van onafhankelijkheid en dagelijks functioneren."

Kan regelmatige sociale betrokkenheid het risico op dementie helpen verlagen?

De neuroloog benadrukt hoe groeiend bewijs suggereert dat regelmatige sociale betrokkenheid gekoppeld is aan een lager risico op het ontwikkelen van dementie.

"Sociale interactie stimuleert de hersenen net zoals mentale oefening, waardoor neurale circuits actief en aanpasbaar blijven," legt hij uit. "Het helpt ook bij het reguleren van stresshormonen en het verminderen van chronische ontstekingen, die beide in verband worden gebracht met een verhoogd risico op cognitieve achteruitgang.

"Mensen die hechte relaties onderhouden en regelmatig deelnemen aan sociale of gemeenschapsactiviteiten hebben meer kans om fysiek actief, mentaal gestimuleerd en emotioneel in balans te blijven, wat allemaal bijdraagt aan de gezondheid van de hersenen op de lange termijn. Hoewel sociale contacten alleen dementie niet kunnen voorkomen, vormt het een cruciaal onderdeel van een holistische preventiestrategie naast een evenwichtig dieet, regelmatige lichaamsbeweging, goede slaap en levenslang leren."

Welke invloed kan socialiseren hebben op onze stemming en stressniveaus?

Positieve sociale interacties, vooral face-to-face, zorgen voor het vrijkomen van gelukshormonen en bevorderen gevoelens van vertrouwen, verbondenheid en geluk.

"Positieve sociale interactie maakt oxytocine en endorfine vrij, hormonen die ontspanning bevorderen, cortisolniveaus verlagen en de stemming verbeteren," zegt Allder. "Je verbonden voelen biedt ook emotionele steun tijdens stressvolle periodes en buffert de hersenen tegen de schadelijke effecten van chronische stress, waarvan bekend is dat het de cognitieve prestaties aantast."

Kan socialiseren een positieve invloed hebben op onze geestelijke gezondheid op latere leeftijd?

Het onderhouden van een actief sociaal leven in alle fasen van het leven kan een diepgaande positieve invloed hebben op de geestelijke gezondheid, zegt de neuroloog.

"Regelmatige interactie met vrienden, familie en de gemeenschap biedt emotionele steun, vermindert eenzaamheid en versterkt het gevoel erbij te horen, wat allemaal essentieel is voor psychologisch welzijn," zegt Allder. "Sociale connecties stimuleren de afgifte van stemmingsverbeterende neurotransmitters zoals serotonine en oxytocine, die stress helpen reguleren en gevoelens van kalmte en geluk bevorderen. Ze moedigen ook doelgerichtheid en routine aan, beide belangrijke factoren voor het behoud van mentale veerkracht naarmate we ouder worden.

"Studies tonen consequent aan dat oudere volwassenen die sociaal betrokken blijven minder depressies en angsten hebben, meer voldoening uit hun leven halen en een betere algehele levenskwaliteit ervaren in vergelijking met degenen die sociaal geïsoleerd zijn."