Met zijn warme weer, spectaculaire stranden en reputatie als vriendelijke en veilige bestemming is Portugal al lang een topkeuze voor mensen die op zoek zijn naar een rustiger levenstempo.

Van gepensioneerden tot jonge gezinnen en digitale nomaden, duizenden zijn de afgelopen jaren aangetrokken door de belofte van een mild klimaat het hele jaar door, aantrekkelijke visumopties en lagere kosten van levensonderhoud in vergelijking met andere delen van Europa of de VS.

En hoewel Portugal ongetwijfeld voldoet aan de belofte van prachtige kustlijnen, heerlijk eten en wijn en een relaxte sfeer, kan de realiteit voor veel nieuwkomers een verborgen psychologische tol eisen.

Onder het idyllische idee van een nieuw leven beginnen in de zon, schuilt vaak een rustigere, moeilijkere waarheid - een die wordt gevormd door eenzaamheid, angst en het onverwachte gewicht van cultuurschok.

Grote levensverandering

Verhuizen is niet zomaar een verlengde vakantie - het is een grote verandering in je leven. Maar veel nieuwkomers onderschatten de emotionele last van het ontworteld raken uit een leven waar alles vertrouwd is.

"Verhuizen is een enorme verandering en het duurt een paar jaar voordat je je echt thuis voelt," zegt Inês Moreira Rato, een systemisch psychotherapeut die in Lissabon werkt. "Het is belangrijk om een soort gemeenschap op te bouwen. Maar betekenisvolle vriendschappen kosten tijd."

Voor niet-Portugeessprekenden kan het aanpassen aan het leven hier langer duren dan verwacht. Hoewel de lokale bevolking vaak vriendelijk is, hebben expats vaak moeite om diepere banden te smeden. Taalbarrières kunnen gevoelens van isolatie verergeren, vooral als het gaat om bureaucratie en gezondheidszorg.

De overgang kan ook onopgeloste persoonlijke problemen naar de oppervlakte brengen. "Zelfs als de zon schijnt, komen dezelfde problemen naar boven," zegt Chris Thomas, een therapeut die al 18 jaar in Portugal werkt en nu in Cascais woont. "Het weer leidt mensen een tijdje af, maar uiteindelijk komen de schaduwen terug."

Moreira Rato zegt dat ze vaak cliënten ziet die op zoek zijn naar een langzamer, zinvoller leven, maar de uitdagingen onderschatten. "Mensen idealiseren hun komst hier en zijn vaak verrast over wat er naar boven komt," zoals relatieproblemen, verslavingsproblemen en onverwerkte trauma's, zegt ze.

Verveeld, ontevreden, eenzaam en haatdragend

Deze kloof tussen verwachtingen en realiteit kan vooral een uitdaging zijn voor meereizende partners, vaak vrouwen, die zich niet verbonden voelen met eerdere rollen of identiteiten.

"Mannen lijken vaak veel gelukkiger," zegt Thomas. "Maar vrouwen zeggen vaak: 'Dit is niet het leven dat ik had verwacht.' Ze voelen zich verveeld, ontevreden, eenzaam en verontwaardigd. Sommigen gaven hun leven aan de opvoeding van kinderen en voelen zich nu verloren zonder die centrale rol. Ze missen de belangrijke relaties die ze thuis hadden. Veel vrouwen blijven op drift."

Schrijfster en psychotherapeute Mary Fowke, die meer dan twintig jaar ervaring heeft in het werken met expats in Portugal en cliënten ontvangt in Lissabon, zegt dat de sleutel tot het vermijden van isolatie ligt in het leveren van een echte inspanning om te integreren.

"Een van de grootste valkuilen is dat je niet genoeg deel uitmaakt van de nieuwe cultuur om deze voldoende te begrijpen. Dat gebrek aan cultureel bewustzijn kan leiden tot echte misverstanden en conflicten," zegt ze.

De droom beleven

Aanpassingsproblemen komen vaak geleidelijk. Mensen kunnen zich prikkelbaar, overweldigd of nostalgisch voelen. Weinig energie, slaapstoornissen, veranderde eetlust of een gevoel van emotionele drift komen vaak voor. De druk om je gelukkig te voelen omdat je 'de droom leeft' kan het nog moeilijker maken om toe te geven dat dingen niet goed voelen.

Dit kan leiden tot een cyclus van angst en vermijding. Dagelijkse taken zoals het voeren van een telefoongesprek in het Portugees of het boeken van een afspraak kunnen een gevoel van angst, stress of hulpeloosheid oproepen. Sommigen reageren door zich terug te trekken of voelen zich mislukt. En als het leven er aan de buitenkant goed uitziet, kan het moeilijk zijn om te erkennen dat er iets mis is.

"Er kan een gevoel van schaamte zijn", zegt Thomas. "Mensen thuis zeggen: 'Je zou gelukkig moeten zijn! Ik zou graag in Portugal wonen,' maar dat maakt het alleen maar moeilijker."

Mensen kunnen gaan drinken, overeten of andere copingmechanismen gebruiken. Degenen die gevoelig zijn voor depressie kunnen het moeilijk vinden om het hoofd boven water te houden zonder vertrouwde steunsystemen.

Overbelasting van relaties

Moeite hebben met verhuizen heeft niet alleen gevolgen voor individuen - het kan ook een zware wissel trekken op relaties. Koppels onderschatten vaak hoezeer een verhuizing hun persoonlijke dynamiek, routines en de manier waarop ze verantwoordelijkheden delen kan verstoren. "Sommige koppels hopen dat de zon en vrije tijd hen dichter bij elkaar zullen brengen," zegt Thomas, "maar in plaats daarvan kan het een gebrek aan verbondenheid of onvervulde verwachtingen benadrukken."

Fowke merkt op dat veel vrouwen thuis meer een "teamrelatie" willen en teleurgesteld zijn als hun partner niet voldoende aanwezig is. De dynamiek van het ouderschap kan ook verschuiven en sommige expats melden dat ze zich gedistantieerd voelen van hun kinderen. Anderen hebben moeite om de banden met hun familie thuis in stand te houden omdat de onregelmatige bezoeken de banden onder druk zetten.

Hulp zoeken

Toegang krijgen tot geestelijke gezondheidszorg in Portugal kan een uitdaging zijn, vooral voor nieuwkomers. Als je geen Portugees spreekt, kan het ontmoedigend zijn om je een weg te banen door de openbare gezondheidszorg. Er zijn nu echter veel meer Engels sprekende therapeuten en de sociale houding ten opzichte van hulp zoeken is veranderd. "Er heerst nog steeds een stigma, vooral bij mannen," zegt Thomas. "Maar dat is aan het veranderen. Meer mensen zoeken hulp. Overzee zijn maakt het soms makkelijker om dat risico te nemen en hulp te zoeken."

Online bronnen kunnen een nuttig startpunt zijn. En voor degenen die het gevoel hebben dat een gesprek met een professional zou helpen, zijn er tegenwoordig veel Engelssprekende therapeuten beschikbaar, persoonlijk of online.

Alle reden om te gedijen

Zorg dragen voor je mentale gezondheid moet een belangrijk onderdeel zijn van je planning als je een nieuw leven in het buitenland begint - niet alleen iets waar je aan moet denken als je het moeilijk hebt. Goede slaap, goede voeding, beweging en lichaamsbeweging zijn allemaal belangrijk, net als buiten komen, contact maken met oude vrienden en nieuwe, zinvolle contacten leggen.

Als je vroegtijdig waarschuwingssignalen herkent, zoals veranderingen in je stemming, slaappatronen, energieniveau, motivatie en eetlust, kun je voorkomen dat je in een neerwaartse spiraal terechtkomt. Zoek steun bij familie of vrienden, WhatsApp- en Facebook-groepen, expat-netwerken, plaatselijke bijeenkomsten of door naar een getrainde therapeut te gaan. Steun is er altijd.

"Het is helemaal niet gemakkelijk voor een expat in een land waar je eerste taal niet wordt begrepen en je niet weet hoe je hulp kunt krijgen," zegt Thomas. "Een van de belangrijkste dingen is erkennen dat het oké is om niet oké te zijn."

Voor iedereen die ervan heeft gedroomd om opnieuw te beginnen in Portugal, kan die droom nog steeds werkelijkheid worden. Maar als je de emotionele belasting van een verhuizing erkent, kun je de steun vinden die je nodig hebt voordat de problemen te diep geworteld raken.

"Er is alle reden om het hier goed te doen," zegt Fowke. "Maar wacht niet tot je in een crisis belandt. Zie het verzorgen van je geestelijke gezondheid als een centraal onderdeel van het opbouwen van een nieuw leven, niet alleen als iets dat je moet aanpakken als het misgaat."